Ballonongeval

Op zaterdag 1 februari 1902 rond 14 uur zagen de Antwerpenaars boven de stad en over de dokken een luchtballon in de richting van de Schelde zweven. Hij werd met grote snelheid voortgedreven door de storm uit het oosten die er sinds die morgen heerste. Boven een weide, tussen St.-Anneke en Zwijndrecht, daalde de ballon tot op vijf meter boven de grond en het anker werd uitgeworpen.

De toegesnelde menigte kon de twee ballonvaarders in de mand zien zitten. Eén van de luchtreizigers liet zich uit de mand vallen. Zijn makker wilde hem volgen, maar bleef met zijn voet in de koorden hangen, met het hoofd omlaag, terwijl de ballon door de gewichtsvermindering terug begon te stijgen. De ballon daalde weer, raakte de grond en sloeg de ongelukkige met het hoofd tegen de stenen. Het luchtschip werd nog enkele meters door de stormwind verder gerukt, terwijl het de mand met de man over de grond sleepte. Wat verder zakte de ballon als een vod in elkaar.

Van de luchtreiziger die de mand eerst had verlaten, werden de nodige verklaringen afgenomen. Zijn naam was Dr. Professor Franz Lincke. De man woonde in Potsdam (Duitsland). Hij was verbonden aan de Duitse dienst van plaatsbeschrijvingen (Landesaufnahme). Lincke zelf was geen ballonvaarder maar geofysicus-meteoroloog en hij deed allerlei experimenten en metingen in de atmosfeer. De ballonvaart had dus een wetenschappelijk doel

De brigadier van de Rijkswacht van het Vlaamse Hoofd kwam weldra ter plaatse, vergezeld van dokter Smets die enkel de dood van de officier kon vast stellen. Het lijk werd voorlopig opgebaard in het huis van een Antwerpse stoker. .

De omgekomen man heette Rudolf Hans Bartsch von Sigsfeld. Hij was op 9 februari 1861 in de gemeente Bernburg (Saksen-Anhalt, Duitsland) geboren. Hij behoorde tot een adellijke familie en woonde te Berlijn op een vrijgezellenstudio in de Mohabit Thumstrasse 37. Hij was de zoon van Rudolph Bartsch von Sigsfeld en Amelie von Herder. Hans was een ervaren ballonvaarder, het was zijn 78ste vaart. Hij had al zes jaar een ballonvaartdiploma.

Von Sigsfeld was erg bekend in luchtvaartkringen. Hij verbeterde ballonstoffen, meetinstrumenten, enz. Tezamen met Majoor August von Parseval maakte hij "drachenballons" van het type Parseval-Sigsfeld. Ook België had voor de Eerste Wereldoorlog vier van dergelijke "sauccisses". Von Parseval startte met deze luchtschepen vanaf 1901, die beginjaren heeft von Sigsfeld nog meegemaakt. Zowel von Parseval als von Sigsfeld waren afkomstig uit het Luftschiffers Bataillon te Berlin-Tegel, de plaats waar ook hun fatale vlucht is opgestegen. Von Sigsfeld was er sinds 1890 militaire instructeur van het Luftschiffers Bataillon en von Parseval was er een van zijn leerlingen geweest. Von Sigsfeld was ook betrokken bij de LZ1, een project van Graaf Zeppelin (eerste opstijging 1 juli 1900). Von Sigsfeld had de leiding over het grondpersoneel.

Gedenksteen

Op initiatief van de Duitse gemeenschap te Antwerpen kwam er een gedenkteken in 1903 . Het stond oorspronkelijk langs de Rijselse baan in Zwijndrecht en de inhuldiging gebeurde op
6 maart 1904. In 1927 werd het gedenkteken overgedragen aan de stad Antwerpen. In 1954 werd het verplaatst naar het Steen om in 2018 op de Blancefloerlaan geplaatst te worden.
Het staat nu terug in de omgeving waar de ballon van Bartsch von Sigsfeld neerkwam in 1902.
Spijtig genoeg staat het oudste Belgische luchtvaartmonument een beetje verloren tussen de twee rijstroken van de Blancefloerlaan en de tramlijn.

De inscriptie is al sterk verweerd. We kunnen nog lezen: 

" IN TREUER BERUFSERFULLUNG FAND
HIER AM 1 FEBRUAR 1902 SEINEN TOD
HANS BARTSCH VON SIGSFELD
HAUPTMANN IM LUFTSCHIFFERBATAILLON BERLIN"